سوکسوله

سوکسله (Soxhlet) یک دستگاه آزمایشگاهی است که برای استخراج مداوم مواد محلول از یک جامد با استفاده از حلال طراحی شده است. این وسیله نخستین بار توسط فرانتس فن سوکسله در سال ۱۸۷۹ معرفی شد و امروزه یکی از پرکاربردترین ابزارها در شیمی تجزیه، صنایع غذایی، داروسازی و شیمی آلی است.

—

اجزای اصلی دستگاه سوکسله

1. بالن جوش (Round-bottom flask)
حلال در آن ریخته شده و با حرارت تبخیر می‌شود.

2. بدنه سوکسله (Extractor body)
قسمت میانی که جامد (ماده نمونه) در محفظه توری یا کارتریج کاغذی قرار می‌گیرد.

3. کندانسور (Condenser)
بخارات حلال را سرد کرده و دوباره به مایع تبدیل می‌کند تا در محفظه نمونه چکه کند.

—

نحوه عملکرد سوکسله

1. حلال در بالن جوش گرم و تبخیر می‌شود.

2. بخار از طریق لوله به کندانسور رفته و مایع سردشده روی نمونه جامد می‌چکد.

3. حلال بارها از میان نمونه عبور کرده و ترکیبات محلول را استخراج می‌کند.

4. زمانی که سطح حلال در محفظه نمونه بالا آمد، از طریق سیفون به بالن بازمی‌گردد.

5. این چرخه بارها تکرار می‌شود تا استخراج کامل انجام شود.

—

کاربردهای دستگاه سوکسله

استخراج چربی‌ها و روغن‌ها از مواد غذایی (مثل دانه‌ها و مغزها)

جداسازی آلاینده‌ها یا مواد مؤثره گیاهی

تهیه عصاره‌های خالص از داروهای گیاهی

استفاده در صنایع پتروشیمی، داروسازی و پلیمر

—

مزایای استفاده از سوکسله

استخراج کامل و پیوسته بدون نیاز به تعویض دستی حلال

صرفه‌جویی در مصرف حلال نسبت به روش‌های سنتی

امکان استفاده برای مواد با حلالیت پایین